Sporten beter dan slaappillen

01-12-2011

Mensen die minstens 150 minuten per week sporten, slapen veel beter en voelen zich fitter overdag. Dat blijkt uit nieuw onderzoek waarvan de resultaten in de decembereditie van het vakblad ‘Mental health and Physical activity’ staan.

Het gaat om een Amerikaans onderzoek bij meer dan 2.600 mannen en vrouwen tussen 18 en 85 jaar. Diegenen die wekelijks minstens 150 minuten matig tot intensief sporten, hadden een significant betere slaapkwaliteit (65 procent verschil) in vergelijking met diegenen die nooit sporten. De fysiek actieve groep voelt zich daardoor duidelijk fitter overdag.  Het onderzoek vestigt nog maar eens de aandacht op het belang van regelmatige lichaamsbeweging voor de gezondheid. Een gezonde slaap is een minder voor de hand liggend voordeel van bewegen. In de Verenigde Staten zou 35 tot 40 procent van de bevolking geregeld kampen met in- of doorslaapproblemen. Ook bij ons zijn slaapproblemen schering en inslag. Sporten kan volgens professor Brad Cardinal, één van de auteurs van het onderzoek, beschouwd worden als een niet-farmacologisch en veel gezonder alternatief voor slaappillen.   

Ook de kinderen slapen beter  Bodytalk berichtte eerder over wetenschappelijk onderzoek over de effecten van sport op de slaap. Wetenschappers van de universiteit van Auckland, Nieuw-Zeeland, publiceerden enkele jaren geleden een onderzoek over de effecten van lichaamsbeweging op de slaap bij kinderen. Ze riemden een 500-tal 7-jarige meisjes en jongens een dag lang een toestel om het middel dat bewegingen registreert. Uit deze gegevens konden ze betrouwbaar afleiden hoe vaak en intens de kinderen fysiek actief waren. Deze ‘actiegraaf’ registreerde ook wanneer ze insliepen, meer bepaald het moment waarop ze in bed 3 minuten lang niet meer bewogen.  Wat deze studie sterk maakt, is haar levensecht karakter. Het kleine toestelletje verstoorde de gewone dagelijkse activiteiten niet. De kinderen hoefden dus geen oefenprogramma af te werken of in een slaaplaboratorium te overnachten. Bovendien ging het om een grote groep, wat de vaststellingen extra gewicht geeft. 

Een hap uit de nacht  Snel inslapen wordt beschouwd als een kenmerk van goede slapers. In dit onderzoek dommelde de helft van de kinderen in na een klein halfuur, en een kwart zelfs binnen het eerste kwartier. Maar een kwart van de kinderen lag na 3 kwartier nog steeds te woelen. Beweging in de loop van de dag had een gunstig effect op het inslapen. Wie fysiek actief was geweest, viel tot bijna 25 minuten sneller in slaap.  Per uur stevige lichamelijke inspanningen dommelden de kinderen ongeveer 6 minuten sneller in. Wel was het effect van een korte krachtige inspanning opvallend veel kleiner dan van een langere periode van matige beweging, zoals een halve dag buiten spelen.  Kinderen die veel hadden stilgezeten, hadden beduidend meer problemen met inslapen. Voor elk uur zonder lichamelijke activiteit nam de woeltijd in bed toe met 3 minuten. Vermenigvuldig 3 met het aantal uren van non-activiteit (bv. 3 x 6 uur lummelen voor tv en computer), en tel dat op bij de gemiddelde tijd die een kind wakker ligt in bed (in deze studie ongeveer een halfuur), en het gaat om een hap uit de nacht (48 minuten). Voor wie al wat laat naar bed gaat, betekent dat extra slaaptekort. Start to Sleep  Een positief effect van beweging op slaap bij volwassenen werd in 2009 ook gerapporteerd door professor Johan Verbraecken van het Centrum voor slaap- en waakonderzoek van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen op basis van zijn ervaring met patiënten. Verbraecken vermeldde in Bodytalk de resultaten van een studie die in 2008 uitgevoerd werd bij 36 start-to-runners. Hun gemiddelde slaaptijd steeg gedurende het 10-wekenprogramma van gemiddeld 7 tot 7,24 uur. Hun inslaaptijd daalde van 17 tot 13 minuten, en deze lopers voelden zich ook beduidend rustiger bij het slapengaan. Zo lagen ze bijvoorbeeld minder te piekeren. Wellicht knipt fysieke inspanning de lijnen door die stress, tobben, depressie en slecht slapen met elkaar verbindt. Verbraecken vermoedt dat het stressonderdrukkende effect van sport tot een verbetering van de microstructuur van de slaap leidt, met een minder verbrokkelde en een diepere slaap tot gevolg. Dit onderwerp werd echter nog niet grondig onderzocht.  Marleen Finoulst, Bodytalk