23-12-2013

Heeft onze jeugd überhaupt nog vooruitzicht op een gezonde toekomst?

Het is al jaren bekend dat fysieke inactiviteit een serieuze bedreiging voor de wereldwijde volksgezondheid is. Als de vierde belangrijkste oorzaak van de dood en met ernstige gevolgen voor de gezondheid (cardio-vasculaire ziekten, diabetes, overgewicht, obesitas, sommige vormen van kanker) is lichamelijke inactiviteit een van de grootste bedreigingen voor ons mensen überhaupt.  Triest om te vernemen is dat de eerste generatie al geboren is die een lagere levensverwachting heeft dan de ouders. Laten wij dit zomaar gebeuren?

Een oplossing lijkt voor de hand te liggen, allemaal meer bewegen, maar er wordt duidelijk nog onvoldoende door bedrijven, zorg en overheden geïnvesteerd om mensen bewuster te maken en meer te laten bewegen. Zal dit in 2014 veranderen?

Afgelopen jaar publiceerde het tijdschrift The Lancet artikelen die de situatie van fysieke inactiviteit als een ‘Pandemie van fysieke inactiviteit’ omschrijven. Niet een ‘epidemie’ maar een ‘pandemie’ – een serieuze zaak dus. De auteurs van The Lancet stellen ‘Theoretisch ligt de prioriteit voor de volksgezondheid aan 3 factoren: de prevalentie en trends van een stoornis , de omvang van het risico van blootstelling aan die stoornis , en bewijs voor effectieve preventie en controle.’ Op alle drie de factoren scoort inactiviteit torenhoog. We hebben echter te maken met de traagheid van traditie, de druk van belangengroepen, de te beperkte media-aandacht en andere externe krachten die lastig te beïnvloeden zijn."

Dus heeft 2013 een halt toegeroepen aan de trend van toenemende lichamelijke inactiviteit? Het korte antwoord is, NEE!

Men is het er wel over eens dat voor de bevordering van de lichamelijke activiteit meerdere sectoren eigendom moeten nemen van het probleem. Een enkele sector of slechts een paar partijen van een paar sectoren hebben geen kans op het winnen van de strijd tegen een wereldwijde pandemie.

In Nederland is het Nationale Preventie Programma actief en NOC*NSF, NISB, Fit!vak en meerdere organisaties zetten zich in om een actieve leefstijl te stimuleren. De vraag is, is alles bij elkaar voldoende of stevenen we hiermee af op een catastrofaal resultaat? Obesitas onder de jeugd is sinds 1980 al met 300% gestegen naar 15% en van de volwassenen heeft al meer dan 50% overgewicht.

Wellicht wordt het tijd om de handen beter in elkaar te slaan, landelijk en lokaal.

Onze overheid investeert in o.a. het NISB (Nederlands Instituut voor Sport en Beweging), die in opdracht van VWS campagnes en projecten uitvoert voor een vitale maatschappij waarin iedereen gezond beweegt en in het RIVM Loket Gezond Leven, die samen met partners de samenhangende lokale gezondheidsbevordering versterkt. Het Convenant Gezond Gewicht, een samenwerkingsverband van (rijks- en lokale) overheden, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, die zich gezamenlijk inzetten om de stijgende trend van overgewicht en obesitas om te buigen in een daling. Sommige partijen richten zich op een specifieke doelgroep zoals NOC*NSF, die specifiek gericht zijn op georganiseerde sport (sportverenigingen) en topsport. Sportverenigingen en duizenden trainers zetten elke dag miljoenen mensen in beweging. Ook binnen het onderwijs en binnen de recreatie sector wordt aandacht besteed aan gezond bewegen. De provinciale sportraden zijn de adviesorganen voor de sport van de provincies en de ROSsen (Regionale Ondersteuning Structuren) stimuleren momenteel de integratie en samenwerking tussen de eerstelijnszorg, beweegaanbod en leefstijl interventies. Het Platform Sport, Bewegen en Onderwijs die zich inzetten om meer jongeren de beweegnorm te laten halen. Patiëntverenigingen richten zich op een specifieke groep mensen met een specifieke aandoening zoals de Hartstichting en de Diabetes vereniging  Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds die onderzoek mogelijk maakt naar het verband tussen voeding, leefstijl en kanker en voorlichting geeft over kankerpreventie. Binnen sportcentra laten duizenden instructeurs elke week miljoenen mensen het plezier van bewegen ervaren en fitness trainers en personal trainers die duizenden mensen persoonlijk begeleiden naar hun persoonlijke leefstijldoel.  Gemeenten, die allemaal een wettelijke taak hebben om de gezondheid van hun burgers te bevorderen en beschermen en dus eigen lokaal gezondheidsbeleid hebben en de GGD die zich inzet voor het bewaken, beschermen en bevorderen van onze gezondheid. Ook gewichtsconsulenten, diëtisten, voedingsdeskundigen en het Voedingscentrum geven steeds meer het belang van bewegen aan. Huisartsen adviseren patiënten steeds vaker om dagelijks meer te bewegen en ook steeds meer verzekeraars voeren een actief stimuleringsbeleid om mensen het belang van een actief leven duidelijk te maken.

GEZAMENLIJKE BOODSCHAP?

Wat is echter de gezamenlijke boodschap op het gebied van bewegen van deze partijen? Volgens mij is de boodschap van 30 minuten bewegen per dag te beperkt. De oplossing ligt in een actieve leefstijl, dus niet de hele dag zitten, maar elk dagdeel bewegen. Verder mag sporten en spiertraining meer gepromoot worden, met name vanuit de zorgsector. Daar komen mensen die juist die extra stimulus nodig hebben. Landelijke overheid en stimuleringsorganisaties doen er goed aan om gezamenlijk 2 nationale beweeg- en sport promotiemaanden te organiseren en hier meer in te investeren. Lokaal is het dan belangrijk dat hierop ingehaakt wordt door de lokale politiek, GGD, welzijnsorganisaties, zorg en welzijn, sport sector, onderwijs, ondersteuningsorganisaties voor mensen met een beperking, enz.

Alleen gezamenlijk kan deze slag gewonnen worden en kan er echt wat veranderen.

Weert in beweging

In Weert wordt deze zaak serieus opgenomen door de lokale politiek, maar ook door zorg en welzijn, bedrijven, sport en onderwijs. Alle partijen spannen in 2014 samen om meer duidelijkheid en stimulus te geven aan de Weerter bevolking over de nadelen van inactiviteit en de voordelen van een actieve leefstijl. In april 2014 wordt ingehaakt op de Nationale sportweek, wat volgens het Weerter samenwerkingsverband omgedoopt zou mogen worden naar “Nationale Sport- en beweeg week”.

Weert hoop erop dat VWS, NISB, RIVM, Convenant Overgewicht, Nationale Preventie Programma, NOC*NSF (en aangesloten sportverenigingen), Fit!vak (en aangesloten sportcentra), provinciale sportraden, onderwijs, de recreatie sector, de ROSsen, Platform Sport, Bewegen en Onderwijs, Patiënt verenigingen, WKF, gemeenten, GGD, Gewichtsconsulenten, personal trainers, huisartsen, voedingscentrum, diëtisten, fysiotherapeuten en verzekeraars dit gezamenlijk op gaan pakken om in 2014 ook echt een verschil te maken voor de toekomst.

Fitnessbranche start samenwerkingsverband tegen overgewicht en obesitas.

Afgelopen 2 jaar is binnen de fitnessbranche door Fit!vak in samenwerking met TNO gewerkt aan een research update over de aanpak van overgewicht en obesitas. Dit heeft geleid tot de “Richtlijn begeleiding overgewicht/obesitas” welke al vertaald is naar een Nationaal Afslankplan. In samenwerking met meer dan 50 locaties wordt de deelnemer begeleid naar een actievere leefstijl en duurzaam resultaat (www.nationaalafslankplan.nl). Ook Nationaal Afslankplan haakt in in april met een nationale sport- en beweeg stimuleringscampagne en hoopt dat alle genoemde partijen dat ook doen en dat VWS daar de prikkel voor zal geven.

Behoeften van gemeenten

Ook gemeenten hebben behoefte aan meer steun om mensen te stimuleren naar een actievere leefstijl. Nu vanaf 2015 meer verantwoordelijkheid komt te liggen over de WMO hebben gemeente behoefte aan effectieve preventie en participatie. Bewegen en sport zijn misschien wel de meest belangrijke pijlers in deze preventie ontwikkeling ter vermindering van de groei van chronische aandoeningen.

2 nationale sport- en beweeg bewustwording en promotie campagnes per jaar

Mijn visie, alle genoemde partijen voeren gezamenlijk de  Nationale  Sport week, of misschien wel Nationale Sport- en Beweeg maand. Onder regie van NISB maar met een gezamenlijke boodschap;

‘Van langdurig zitten wordt je ziek, bewegen is medicijn’.

Wat is nodig om de switch definitief te maken naar 10.000 stappen per dag voor iedereen? Het ‘medicijn’ van elk dagdeel bewegen ervaren en samen een bijdrage leveren aan lagere zorgkosten, maar vooral aan onze eigen leef kwaliteit?

Mijn antwoord: Deze boodschap gezamenlijk groter maken, vanuit alle hoeken en kanten. Bewustwording komt voor actie en het nationaal bewustzijn over de gevaren van inactiviteit en de waarde van (elk dagdeel) bewegen veranderd niemand alleen.

Wordt april 2014 de Nationale Sport- en Beweegmaand van Nederland, gedragen door alle genoemde partijen? Dit kan dan tevens de bekendmaking worden van de nieuwe Richtlijn Gezond Bewegen die komend jaar door NISB bekend gemaakt gaat worden.

John van Heel, Platform Weert in Beweging j.vanheel@efaa.nl

 

Volg ons ook op:

Overige nieuws

Je bent hier:

AANGESLOTEN BIJ


EFAA
Missie & visie

Samen bijdragen aan de stop van de toename van overgewicht.

Stop overgewicht MEER INFO

Nieuwe Gezondheid
Trainers Netwerk

Gratis inspiratie netwerk voor trainers met passie voor het vak

Trainers netwerk MEER INFO

Nieuwe Gezondheid
Lidmaatschappen

Word een leefstijl kenniscentrum van jouw regio!

Nieuwe Gezondheid MEER INFO