Politiek gaat overgewicht niet goed te lijf.

31-01-2012

Onderzoek van de universiteit Twente wijst uit dat een integrale aanpak wel werkt 

Uit onderzoek van Sjaak de Gouw, directeur van de GGD Hollands Midden, aan de Universiteit Twente blijkt dat het overheidsbeleid ter voorkoming van overgewicht onvoldoende werkt. Nu neemt de overheid nog vaak geïsoleerde maatregelen die op zichzelf te weinig effectief zijn. Uit het onderzoek blijkt dat integraal beleid wel werkt om overgewicht tegen te gaan. En dat je door maatregelen te combineren het probleem veel effectiever kunt aanpakken. De Gouw promoveert op 19 januari aan de faculteit Gedragswetenschappen van de Universiteit Twente op zijn onderzoek. Uit het onderzoek van de Gouw blijkt dat het overheidsbeleid om overgewicht te lijf te gaan niet werkt. Uit het onderzoek komen verschillende oorzaken naar voren. De overheid neemt te veel versnipperde maatregelen  die op zichzelf weinig effectief zijn, terwijl een integrale aanpak ontbreekt. De nadruk ligt te veel op kosten op de korte termijn en te weinig op baten op lange termijn. Verder benut de overheid de beschikbare kennis over overgewicht niet goed en wordt de rol van de omgeving onvoldoende in beleid vertaald. Daarnaast wordt binnen ministeries en de gemeentelijke overheid te weinig samengewerkt om dit probleem aan te pakken. De moeilijkheid zit vaak in het feit dat overgewicht een lange termijn aanpak vereist en de (gemeentelijke) politiek te weinig oog heeft voor de lange termijn doordat er elke vier jaar verkiezingen zijn. Complicerende factor is dat gemeenten in de praktijk te weinig merken van de problemen die door overgewicht ontstaan. Kosten komen bijvoorbeeld bij zorgverzekeraars en de centrale overheid terecht. De oplossing zit in een langjarig integraal beleid en een goede uitvoering waaraan diverse partijen, zoals scholen, overheid, sportverenigingen, horeca, buurtwerk en detailhandel meewerken. Het gaat erom dat mensen niet alleen meer bewegen maar ook gezonder eten en dat hun omgeving is ingericht op een manier die dit stimuleert. Bijvoorbeeld door snelfietspaden, meer sportlessen op school en gezond eten in kantines. De Gouw: "Uit onderzoek blijkt dat het werkt om een hele wijk te 'marineren' met een anti-overgewicht sausje." Een succesvol voorbeeld dat beschreven wordt in het proefschrift van De Gouw, is een project in twee Franse dorpen. De universiteit van Lille gaf voorlichting op scholen en introduceerde voedingslessen. Ook gaven de scholen meer sportlessen en waren er ouderbijeenkomsten over gezond eten en bewegen. Daarnaast konden de scholieren gratis sporten bij verenigingen. Ook de detailhandel, vrijwilligersorganisaties en de horeca droegen hun steentje bij. Na acht jaar was het overgewicht onder de jeugd gehalveerd. De Gouw: "Het is een flinke investering, maar wel een investering die op de lange termijn kostenbesparend is. Als je alleen naar de uitgaven kijkt, iets wat nu te veel gebeurt, doe je het probleem tekort". De Gouw adviseert het ministerie van VWS om meer bij andere ministeries aan te dringen op bijdragen aan goed beleid. "Denk aan de invoering van een vettax of de aanleg van snelfietspaden. En gezonde broodjes en kraanwater in kannen in sportkantines." Overgewicht zou in de ideale situatie de verantwoordelijkheid zijn van het hele kabinet. Uit onderzoek in andere landen blijkt dat dit werkt. Ministeries moeten samenwerken en gemeenten moeten de urgentie van het probleem gaan inzien. Sjaak de Gouw voerde zijn promotieonderzoek uit binnen de vakgroep Onderzoeksmethodologie, Meetmethoden en Data-Analyse van het onderzoeksinstituut IGS. Hij werd hierbij begeleid door prof. dr. Theo de Vries en prof. dr. Erwin Seydel. Noot voor de pers Een digitale versie van het proefschrift 'Effectiviteit van overheidsbeleid op het gebied van publieke gezondheid' vindt u hier. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Sjaak de Gouw (071-5163303 / 06 22983650) of wetenschapsvoorlichter Kim Bekmann (053 489 2131 / 06 22436275)