RIVM voorspelt: ‘Maatregelen om ongezonde leefstijl aan te pakken onvoldoende’

26-11-2018

Afgelopen vrijdag presenteerde staatssecretaris Blokhuis het Nationaal Preventieakkoord. Maar volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), worden de doelen om overgewicht en drankmisbruik te voorkomen niet gehaald met de acties in dit akkoord. Tientallen maatschappelijke organisaties en bedrijven hebben hun handtekening gezet onder een pakket maatregelen om roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik terug te dringen. In 2040 zou minder dan 5 procent van de volwassenen nog moeten roken en 0 procent van de jongeren en zwangere vrouwen. Overgewicht zou over 22 jaar terug moeten zijn op het niveau van 22 jaar geleden: van 49 procent naar minder dan 38 procent. Het aantal problematische drinkers moet bijna gehalveerd zijn tot minder dan 5 procent. Een groot deel van de afspraken uit het akkoord gaat over processen, bewustwording, scholing en onderzoek. Daarvan zijn de positieve gevolgen moeilijk in te schatten, volgens het RIVM. Met de afgesproken maatregelen die wél effectief zijn, worden de doelen bij lange na niet gehaald, blijkt uit de quickscan. Ook niet met een optimistische berekening.

Hoe wordt Nederland gezonder?

Roken

Ambitie 2040: minder dan 5 procent van de volwassen rookt in 2040.

Afspraken o.a.: stapsgewijs verhogen van tabaksaccijns tot een pakje in 2023 10 euro kost. Shag en ‘heatsticks’ (tabak zonder rook) worden ook duurder. Verbod op rookruimten in horeca, openbare gebouwen en werkplekken. Rookwaren uit het zicht bij de verkoop en verbod op reclame aan gevels. Donkergroen/bruine neutrale verpakking zonder merkuitingen. Rookvrij maken van schoolterreinen, kinderopvang, speeltuinen, sportclubs en gezondheidsinstellingen. Stopadvies aan zwangere vrouwen, verzekeraars vergoeden stophulp zonder financiële drempels, anti-rookcampagnes. 0 procent rokende jongeren en zwangere vrouwen is volgens het RUVM echter bij voorbaat al onmogelijk, maar afgezien daarvan acht het RIVM het pakket aan maatregelen „passend bij de ambties.”

Alcohol

Ambitie: minder dan 5 procent van de volwassenen drinkt overmatig. RIVM verwacht: meer dan 8 procent.

Afspraken o.a.: beperken van korting op alcohol tot maximaal 25 procent van de prijs. Naleving van leeftijdsgrens bij alcoholverstrekking. Anti-alcoholcampagnes. Beperking van bereik en beïnvloeding van jongeren met alcoholuitingen, ook op social media. ‘Studie & alcoholpreventie’ gericht op studenten. Zorg richt zich op ‘alcoholvrij zwanger’.

Overgewicht

Ambitie 2040: minder dan 38 procent van de volwassenen heeft dan overgewicht. RIVM verwacht: stijging naar 60 procent.

Afspraken o.a.: meer waterpunten en geen suikerhoudende frisdrank meer op scholen. Beperken van kindermarketing op en voor ongezonde producten. Gezondere bedrijfs-, ziekenhuis-, en schoolkantines. 5 procent extra suiker uit zuivel, 25 tot 30 procent minder verkochte calorieën voor A-merk frisdranken. De helft van de gemeenten doet mee met programma Jongeren Op Gezond Gewicht. Hulp voor alle gezinnen met gewichtsproblematiek, vergoeding door zorgverzekering.

Overgewicht groeit door!

De afspraken om overgewicht en overmatig alcoholgebruik te voorkomen, hebben minder effect. Prijsmaatregelen en wettelijke beperking voor vet en calorieën zijn niet opgenomen. Het streven om mensen meer volgens de Schijf van Vijf te laten eten staat wél in het akkoord, maar biedt geen garantie voor minder overgewicht. Het RIVM schat in dat de afspraken onvoldoende zijn om de hoge ambities waar te kunnen maken”.

Het lijkt erop dat de overheid wel vol inzet op jongeren, maar dan met name op gezonder eten. Beweegstimulering en aandacht voor volwassenen en ouderen met overgewicht zien we niet terug in het preventie akkoord. Daarom ook dat het RIVM een stijging berekent terwijl het doel is een daling van volwassenen met overgewicht.

Moet de oplossing toch blijkbaar vanuit de markt komen. De vraag die wij onszelf kunnen stellen, hoe kunnen wij bijdragen aan effectieve bewustwording, uitnodiging en begeleiding van o.a. overgewicht?

Bron: NRC.nl december 2018