Weten is nog niet begrijpen en zeker nog niet DOEN!

09-03-2020

Wat gezond bewegen en gezonde voeding betreft denken de meeste mensen het wel te weten. Meer dan 80% van de bevolking geeft aan redelijk gezond te eten en toch wijzen de cijfers van de GGD uit dat 75% te ongezond eet. Hoe kan dat zo ver uit elkaar liggen, wat is hier aan de hand?

Allereerst overschatten wij mensen de dingen die we goed doen en onderschatten we de dingen die we niet goed doen. Dat is een natuurlijk mechanisme van ons mensen, ons zoogdieren brein helpt ons daar doorlopend bij. Dat wil namelijk weg van pijn en ongemak en beweegt en stimuleert ons naar gemak en plezier. Lukt dat niet in het handelen, dan lukt het wel door onze neo cortex, ons intellectuele denk vermogen, in te schakelen en argumenten te laten verzinnen, waardoor ik me toch goed voel als ik een slechte/ongezonde beslissing neem. ‘Ik heb dit wel verdiend’, ‘van een zal je geen obesitas krijgen’ of ‘ ik heb ook een hele dag hard gewerkt’. Zo loopt die neo cortex, waar ook onze wil gezeteld is, regelmatig over naar de kant van gemak en plezier, en dat zijn helaas vaak de ongezonde keuzes. De neo cortext helpt ons ook bij het bepalen van of we gezond leven. Daarin laat de neo cortex zich ook beïnvloeden door de oudere, meer instinctieve breinen en is het geneigd om ons een positief gevoel te geven, vaak positiever dan de realiteit, en zo liggen de ‘eigen waarheid’ en de realiteit dus vaak uit elkaar.

Onderzoek wijst ook uit dat de grote meerderheid van ons ‘wel weet wat gezond leven is’, maar als we dan vragen om dat toe te lichten, dan komt men vaak niet verder dan bewegen en gezonder eten. Kennis op dat niveau heeft echter bijna geen invloed op onze intrinsieke motivatie. Om gemotiveerder te worden om gezondere keuzes te maken, is het belangrijk dat we begrijpen waarom (o.a. in het gedragsmodel van Balm weergegeven). Dat begrip waarom komt namelijk uit ons onderbewuste, de bron van ons gedrag, want meer dan 98% van ons gedrag wordt geautomatiseerd gestuurd vanuit ons onderbewuste. Bezitten we daar dus niet de kennis over het ‘waarom is bewegen belangrijk’, dan is de kans klein dat we gemotiveerd zijn of worden om meer te gaan bewegen. De ervaring leert dat, als je mensen al een klein beetje meer inzicht geeft in bijvoorbeeld, dat spiertraining gezien kan worden als een anti jo-jo concept, omdat de verhoging van het metabolisme ervoor zorgt dat je op lange termijn minder energie overschot hebt, dan blijken mensen eerder geneigd te zijn om spiertraining op te pakken. Ze moeten alleen nog een passende manier vinden. Weten kan dus erg oppervlakkig zijn, als men niet kan toelichten waarom, dan is de kans dat men er iets mee doet nihil.

Begrijpen jouw klanten waarom het toepassen de schijf van 3 (recreatief bewegen, uithoudingsvermogen trainen en spiertraining) belangrijk is, kunnen ze het zelf uitleggen, of weten ze alleen DAT het belangrijk is. Ben je als trainer of personal trainer ook de inspirator en educator van gezond en actief leven?