De toekomst van de Fitness- en Personal Trainer 2

08-03-2024

Leefstijl lessen voor fitness- en personal trainers vanuit onze geschiedenis

Bekijk hier de video en hier het artikel van deel 1 van deze serie.

Bekijk hier de video van dit deel 2 van deze serie.

Wij Homo sapiens wandelen al ruim 150.000 jaar rond op deze aarde en we zijn onderdeel van primaten, die al 60.000.000 jaar bestaan. Vanaf ongeveer 5000 jaar geleden zijn we, zover nu bekend, al op zoek naar de ultieme formule om ons lijf gezond te houden. Eén van de vroegste bekende beschavingen die hebben bijgedragen aan de kennis van een gezonde leefstijl waren de oude Egyptenaren, 3100 v.Chr. dus meer dan 5000 jaar geleden. Ze ontwikkelden vroeg in de geschiedenis kennis van kruidengeneeskunde, anatomie en chirurgie. De Egyptenaren hadden zelfs tempels gewijd aan gezondheid en genezing, waar patiënten werden behandeld en advies kregen over gezond leven.

Ook de oude Indiërs in de Indusvallei beschikten over medische kennis en praktijken die teruggaan tot ongeveer 2500 v.Chr., 4500 jaar geleden. De Indiase geneeskunde, ook bekend als Ayurveda, richtte zich op het in balans houden van lichaam en geest door middel van voeding, kruidengeneeskunde en yoga.

Ook de Sumeriërs, een van de vroegste beschavingen die al in het oude Mesopotamië leefden, dat is het huidige zuiden van Irak, ongeveer 4.000 jaar geleden, rond 2.000 v.Chr.,  hadden een geavanceerde samenleving voor hun tijd en hebben bijgedragen aan verschillende aspecten van de menselijke geschiedenis, waaronder landbouw en geneeskunde. Ze waren betrokken bij het ontwikkelen van landbouwtechnieken en irrigatiesystemen om voedsel te verbouwen, wat bijdroeg aan een gezondere levensstijl voor hun gemeenschap.

De traditionele Chinese geneeskunde van het Oude China, 2000 voor Chr., met zijn wortels in het taoïsme, heeft ook een lange geschiedenis van het bekijken van gezondheid in termen van een evenwicht tussen lichamelijke en geestelijke aspecten, inclusief de rol van voeding en lichaamsbeweging.

De oude Grieken, en dan met name in de tijd van Hippocrates (rond 460 – 370 v.Chr.), legden de basis voor de Westerse geneeskunde. Hippocrates wordt vaak beschouwd als de 'vader van de geneeskunde'. Hij introduceerde het concept dat ziekten natuurlijke oorzaken hadden en niet veroorzaakt werden door goden of bovennatuurlijke krachten. Dit leidde tot een meer systematische aanpak van de geneeskunde, inclusief dieet en lichaamsbeweging als belangrijke componenten voor gezond leven. Drie bekende spreuken van Hippocrates zijn;

1. "Let food be thy medicine and medicine be thy food."  Dit benadrukt het belang van een gezond dieet als een methode om gezond te blijven.
2. "Walking is man's best medicine." Hiermee onderstreept Hippocrates het belang van regelmatige lichaamsbeweging, specifiek wandelen, voor fysieke gezondheid.
3. "Everything in excess is opposed to nature." Dit pleit voor matiging in alle aspecten van het leven, inclusief voeding en levensstijl.

Daarna volgden vele beschavingen en filosofen die strategieën ontwikkelden om het lijf gezond te houden en mentaal sterk te blijven, waaronder o.a. het Boeddhisme (500 voor Chr. ). In het boeddhisme wordt gezond leven gezien als een balans tussen lichaam, geest en ziel, waarbij bewustzijn en meditatie centraal staan om innerlijke rust en harmonie te bevorderen. Het benadrukt ook het belang van ethisch en compassievol gedrag, matigheid in voeding en een vreedzame levenshouding als essentiële elementen voor een gezond en vervuld leven.

In het Romeinse Rijk (27 voor Chr.) bouwde Galenus, een prominente Grieks-Romeinse arts, voort op de leer van Hippocrates. Hij benadrukte ook het belang van evenwicht tussen voeding, lichaamsbeweging en geestelijke gezondheid.

Tijdens de middeleeuwen en renaissance bleven Europese denkers zoals Maimonides en Paracelsus de principes van gezonde leefstijl onderzoeken, vaak geïnspireerd door zowel Griekse als Arabische bronnen. In de moderne tijd hebben talloze filosofen, artsen en wetenschappers het onderzoek naar gezonde leefstijlen voortgezet, waarbij ze bouwen op eerdere kennis en nieuwe ontdekkingen doen. Bekende voorbeelden zijn Sigmund Freud, Abraham Maslow, Carl Jung, Ivan Pavlov, Victor Frankl, en later o.a. Deepak Chopra, Anthony Robbins en Wayne Dyer.

Overeenstemmende factoren uit onze geschiedenis?

De grote vraag is, wat is de rode draad van deze beschavingen en filosofen, wat hebben ze ontdekt, welke strategieën zijn het meest effectief gebleken voor een gezond lijf en mentale gezondheid? Zijn er overeenstemmende factoren, die dermate belangrijk zijn, dat we die eigenlijk aan ieder mens zo vroeg als mogelijk in het leven aan moeten reiken? Het antwoord hierop is eenduidig JAZEKER!

Ik doe al ruim 40 jaar onderzoek naar deze ultieme formule voor een gezond lijf en mentale gezondheid. Door vele van de genoemde beschavingen en filosofen te bestuderen. In de laatste jaren wordt mijn onderzoek gelukkig ook gevoegd en ondersteund door een enorme stroom van wetenschappelijk onderzoek en door een netwerk van Europese universiteiten, onderzoekers en specialisten op dit vlak, die ik in het New Health project heb mogen ontmoeten.

Een conclusie is in ieder geval, dat we in de moderne tijd erg weinig hebben gedaan met de leefstijl en preventie kennis vanuit onze geschiedenis en vanuit onderzoek. Als we in een tijd en omgeving zouden leven waarin gezond leven de eerste en meest gemakkelijke keuze zou zijn, dan is het ook niet nodig om er kennis van op te doen, omdat deze kennis en de gewoonten dan toch automatisch overgedragen zouden worden. Dus vanuit dat oogpunt is het ook wel te begrijpen dat we er in het verleden minder aandacht voor hebben gehad.

Maar in een tijdperk waarin ongezond leven, veel stress, veel zitten en veel ongezond eten, de norm is geworden, zitten we met een flinke uitdaging. De meeste mensen leven momenteel onbewust, onbekwaam, ongezond en nog steeds is er geen systeem om het ‘leefstijl- en preventie recept’ aan iedereen te leren. We maken daardoor onvoldoende gebruikt van duizenden jaren inzichten en kennis vanuit beschavingen, filosofen en onderzoekers, die er vaak hun levenswerk van hebben gemaakt om te achterhalen hoe je het lijf gezonder kan houden. In een tijdperk dat we gemiddeld 60 jaar oud worden was dat dus ook nog niet zo belangrijk, echter nu we gemiddeld 80 plus worden, wordt het steeds belangrijker om preventieve leefstijl maatregelen te nemen om de laatste 20 tot 25 jaar van ons leven niet met een of meerdere chronische aandoeningen te zitten.” aldus van Heel.

De gezond leven formule kraken!

Het word dus tijd om de gezond leven formule te kraken en de kennis van duizenden filosofen, beschavingen, onderzoekers en artsen terug te brengen naar de essentie, de essentiële inzichten, die eigenlijk elk mens zou moeten leren en weten. Het was geen gemakkelijke opgave om de formule tot de kern terug te brengen, want in het verloop van de geschiedenis richten de meeste filosofen, goeroes en onderzoekers zich vaak op een specifiek thema. De een richt zich met name op bewegen, sport en sportieve prestaties, de ander volledig op voeding, en velen richten zich op mentaal welzijn en rust in het hoofd als middel om de gezondheid te optimaliseren. De opbracht die ik mezelf en het team had meegegeven is om in een totaal formule de meest cruciale aspecten bij elkaar te brengen, en die te verspreiden onder burgers en als kennisupdate voor professionals.

Wat we leren vanuit bijna iedereen die in de geschiedenis bezig is geweest met het thema gezondheid, leefstijl en preventie, dat voeding, beweging, mentale rust, om kunnen gaan met stressvolle situaties, los kunnen laten van onze monkey mind en fixed mindset, slaap en een groeimindset ontwikkelen belangrijk of misschien wel cruciaal is voor een duurzaam gezond leven.

Kijken we naar wat de moderne wetenschap verteld over deze leefstijl aspecten, dan vinden we de biologische en fysiologische verklaringen van deze inzichten en kunnen we alleen maar diep respect hebben voor de filosofen van onze geschiedenis, dat die tot die inzichten kwamen zonder de wetenschappelijke onderbouwing die vandaag de dag beschikbaar is. Wel is zeer interessant om te zien, dat de bevindingen vanuit de geschiedenis matchen met wat er momenteel wetenschappelijk aangetoond is. Brengen we dit terug naar de essentie, dan komen we langzaam bij een formule die wij als begeleiders kunnen gebruiken, dagelijks en bij elk contact. Die formule heeft te maken met 1. het managen van onze bloedsuiker, aan de voorkant met voeding, aan de achterkant met bewegen, sport en spiertraining, 2. Het managen van onze stress hormonen, om zo de mentale rust te kunnen pakken, het ego en de monkey mind los te kunnen laten en meer en beter gebruik te kunnen maken van ons mensenbrein, en 3. Als we iets willen veranderen in 1 en/of 2, dan lopen we vaak tegen vastgeroeste patronen aan en hebben we mindset management nodig om daar uit te komen of doorheen te breken.

In het volgende artikel in deze serie vertel ik meer over de inhoud en toepassingsmogelijkheden van deze formule.

John van Heel

EFAA opleidingen en Leefstijlclub